Nhà sáng lập Hương Đạo Xưa - Khát vọng chính danh

Khát vọng đưa mỗi sản phẩm trầm hương về đúng giá trị chính danh

Hơn ba thập kỷ trước, giữa chốn phồn hoa đô thị Sài Gòn, một chàng sinh viên ngành tài chính đã đưa ra quyết định làm thay đổi toàn bộ vận mệnh cuộc đời mình. Anh rời bỏ giảng đường, từ bỏ những con số và cơ hội nghề nghiệp sáng sủa để khoác lên mình chiếc áo nâu sòng, lặng lẽ về vùng đất Bình Phước hoang sơ, chọn con đường tu hành, kiến tạo chùa chiền, gieo hạt giống từ bi giữa lòng đời. Người ấy – hôm nay – chính là sư thầy Thích Chiếu Pháp, pháp danh của ông Phạm Minh Tâm, được biết đến không chỉ là bậc tu hành đức độ mà còn là một “công dân danh dự” trong lòng bao Phật tử vùng Đông Nam Bộ.

Thế nhưng, câu chuyện về ông không chỉ dừng lại ở những trang kinh hay lời tụng niệm. Năm 2008, khi đang là đại biểu HĐND huyện Đồng Phú và là chức sắc có uy tín trong Giáo hội Phật giáo tỉnh Bình Phước, một “biến cố đẹp” như trong cổ tích đã nảy nở…

Một hạt giống được ươm mầm cách đây 25 năm

Năm 2023, Công ty Cổ phần Trầm Thanh Tâm (TTA) chính thức được thành lập – tọa lạc ngay bên cạnh chùa Thanh Tâm (tổ 37, ấp Chợ, xã Tân Tiến, huyện Đồng Phú – nay thuộc xã Đồng Phú, tỉnh Đồng Nai). Đại diện pháp luật không ai khác chính là sư thầy Thích Chiếu Pháp.

Điều đặc biệt hơn cả: khu vườn trầm của công ty rộng hơn 10ha, trong đó 4ha cây dó bầu đã đủ tuổi thu hoạch, còn lại là diện tích mới trồng đang phát triển mạnh. “Phần lớn trong số đó là những cây tôi trồng từ năm 1999. Phải mất ít nhất 25 năm để cấy tạo trầm, rồi thêm 5 năm nữa mới thu hoạch được. Cây non vài năm tuổi vẫn chưa là gì cả…”, sư thầy nhẹ nhàng chia sẻ, nhưng ẩn sau đó là cả một hành trình thầm lặng của thời gian, đất đai và lòng người.

Định hình ngành trầm hương khép kín – không chỉ là kinh tế

Thành lập doanh nghiệp không phải để kiếm lời. Với thầy, đây là hành trình “chính danh hóa” một ngành nghề cổ xưa nhưng còn bị hiểu sai hoặc khai thác chưa đúng tầm.

Từ nông – lâm, đến sản xuất – chế biến, thương mại – du lịch tâm linh, mọi khâu đều được tính toán bài bản. Cây dó bầu, theo ông, là “loài cây núp bóng” – nghĩa là không cần ánh sáng gay gắt, có thể sinh trưởng dưới tán rừng hoặc bên những cây trồng lâu năm khác. Vì thế, hoàn toàn phù hợp để phủ xanh đất trống đồi trọc, hoặc trồng xen kẽ trong các mô hình kinh tế hộ gia đình như một “của để dành” lâu dài và đầy giá trị.

Một hệ sinh thái sống động từ trầm

Tại khu vườn thực nghiệm trong chùa Thanh Tâm, chúng tôi tận mắt chứng kiến cây dó bầu không chỉ là nguồn tạo trầm, mà còn là trụ cột cho cả hệ sinh thái xanh mát: có nơi chúng làm giá đỡ cho dây tiêu leo bám, có nơi trái rụng xuống tự tách vỏ, mọc thành cây con mà không cần bàn tay con người can thiệp. Mọi thứ diễn ra tự nhiên, tĩnh tại – như chính tinh thần Thiền của ngôi chùa nơi đây.

Không chỉ vậy, khu nhà xưởng chế biến được đầu tư bài bản với hệ thống chưng cất tinh dầu, nghiền bột, sản xuất nhang trầm,… đã cho ra những sản phẩm đạt tiêu chuẩn kiểm nghiệm, đặc biệt kiểm soát chặt chỉ số kim loại nặng để đảm bảo an toàn cho sức khỏe con người.

Trầm hương là kết tinh của thời gian, tâm linh và khoa học

Để có được mã số cơ sở trồng, thầy Tâm đã dốc toàn bộ tài sản, công sức và cả thanh xuân. Có thời điểm, ông phải vét đến đồng tiền cuối cùng, chỉ để giữ lấy mảnh vườn này – không đơn thuần là đất, mà là nơi ươm mầm lý tưởng, và nuôi lớn khát vọng.

Gần 30 năm, ông trồng nghiên cứu 1ha trên đất chùa Thanh Tâm – nơi giờ đây, bất kỳ ai ghé qua đều cảm nhận được mùi hương thanh khiết phảng phất giữa tiếng tụng niệm trầm mặc. Có những cây dó ngậm trầm đến đời thứ ba – nếu mang bán thì chắc chắn vô giá, nhưng ông vẫn giữ lại, như một biểu tượng của tinh thần và di sản.

Thầy trích dẫn những tài liệu nghiên cứu Đông Dương xưa của người Pháp, phân tích rõ: trầm hương hình thành là kết quả của một phản ứng phân tử kỳ diệu trong thân gỗ khi bị “bệnh” – một loại tổn thương sinh học đặc biệt. Cây dó bầu với cấu trúc libexen giúp chất dinh dưỡng lưu thông kể cả khi bị bóc vỏ – chính đó là điều kiện tự nhiên để trầm sinh ra.

Không chỉ là cây – đó là triết lý sống

Thầy Tâm tâm sự: “Tôi chọn cây dó vì nó có thể mang lại nhiều thứ: giá trị kinh tế cao, ít tốn công chăm sóc, bảo quản dễ, không bị ép giá thị trường… nhưng điều quan trọng nhất: người trồng trầm phải có tâm tịnh. Vì nó cần thời gian, cần sự kiên nhẫn, cần một niềm tin rất lớn vào tương lai.”

Trầm hương là một báu vật – không chỉ trong tín ngưỡng Phật giáo, mà còn trong văn hóa, y học, mỹ phẩm và cả tâm linh phương Đông. Đó là lý do, mọi tôn giáo – từ đạo Phật, đạo Thiên Chúa, đạo Hồi,… đều sử dụng trầm trong nghi lễ, cúng bái, chữa bệnh hay thiền định.

Kết

Từ một người tu hành giản dị bước ra, sư thầy Thích Chiếu Pháp – với sự kiên trì, trí tuệ và tầm nhìn – đã kiến tạo nên một “vườn trầm chính danh” giữa lòng đất đỏ Bình Phước. Ở đó, mỗi cây trầm là một nhân duyên. Mỗi sản phẩm trầm là một minh chứng cho sự giao thoa giữa đất – trời – con người – và đạo lý.

Đó không chỉ là khát vọng đưa sản phẩm trầm Việt ra thế giới, mà còn là lời cam kết rằng: mỗi nén trầm sinh ra phải đúng bản chất, đúng gốc rễ, và xứng đáng với niềm tin của người sử dụng.